DEKRET

 W bieżącym roku, w aktualnych okolicznościach spowodowanych pandemią COVID-19,

odpusty zupełne dla wiernych zmarłychbędzie można uzyskać przez cały listopad,

przy zmienionych warunkach i dostosowanych do sytuacji dziełach pobożnych, aby zapewnić bezpieczeństwo wiernych.

Do niniejszej Penitencjarii Apostolskiej dotarło wiele próśb Świętych Pasterzy, aby w tym roku, z powodu epidemii COVID-19, zmieniono pobożne dzieła w celu uzyskania odpustów zupełnych dla dusz czyśćcowych, które można uzyskiwać zgodnie z normą „Wykazu odpustów” (nad. 29, § 1). Dlatego Penitencjaria Apostolska, na mocy specjalnego polecenia Jego Świątobliwości Papieża Franciszka, chętnie ustanawia i określa, że w tym roku, aby uniknąć zgromadzeń, tam, gdzie są one zakazane:

a.- Odpust zupełny dla osób nawiedzających cmentarz i modlących się, choćby tylko w myśli, za zmarłych przez poszczególne osiem dni, zwykle ustanowiony jedynie na dni od 1 do 8 listopada, dla pożytku wiernych może być przeniesiony na inne osiem dni listopada. Dni te, dowolnie wybrane przez poszczególnych wiernych, mogą być od siebie oddzielone.

b- Odpust zupełny związany z dniem 2 listopada, ustanowiony na Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych dla tych, którzy pobożnie nawiedzają i odmawiają tam „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”, może być przeniesiony nie tylko na niedzielę poprzedzającą lub następującą, albo na sam dzień Uroczystości Wszystkich Świętych, ale także na inny dzień listopada, dowolnie wybrany przez poszczególnych wiernych.

Osoby starsze, chore i ci wszyscy, którzy z poważnych powodów nie mogą opuścić domu, na przykład ze względu na zakazy gromadzenia się licznych wiernych w miejscach świętych, będą mogli uzyskać odpust zupełny, jeśli tylko łącząc się duchowo z tymi wiernymi, którzy pobożnie nawiedzają miejsca święte, oraz wykluczając wszelkie przywiązanie do jakiegokolwiek grzechu i mając intencję kiedy to tylko będzie możliwe spełnić trzy zwyczajne warunki (spowiedź sakramentalna, Komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach Ojca Świętego), odmówią pobożnie modlitwy za zmarłych przed obrazem Pana Jezusa lub Najświętszej Maryi Panny (na przykład jutrznię i nieszpory z oficjum Liturgii godzin za zmarłych, Różaniec, Koronkę do Bożego Miłosierdzia i inne modlitwy za zmarłych bliskich ich sercu), albo jeśli podejmą medytacyjną lekturę jednego z fragmentów Ewangelii z liturgii za zmarłych, lub też jeśli wypełnią uczynki miłosierdzia poprzez ofiarowanie Bogu cierpień i niedogodności swego życia.

Aby ten dostęp do łaski Bożej, udzielanej władzą kluczy Kościoła, stawał się łatwiejszy ze względu na miłosierdzie duszpasterskie, niniejsza Penitencjaria gorąco prosi, aby wszyscy kapłani posiadający odpowiednie uprawnienia, oddali się z gorliwością i wielkodusznością celebracji Sakramentu Pokuty i udzielali Komunii Świętej chorym.

Niemniej, jeśli chodzi o warunki duchowe dla uzyskania odpustu zupełnego, nadal obowiązują wcześniej wydane wskazania zawarte w „Nocie odnośnie sakramentu pojednania w obecnej sytuacji pandemii”.

Wreszcie, ponieważ dusze czyścowe wspierane są wstawiennictwem wiernych, szczególnie zaś miłą Bogu ofiarą ołtarza (por. Sob. Tryd. Sesja XXV, Dekret o czyśćcu), gorąco zaleca się wszystkim kapłanom trzykrotne odprawianie Mszy św. w dniu Wspomnienia wszystkich wiernych zmarłych, zgodnie z Konstytucją Apostolską „IncruentumAltaris”, wydaną przez czcigodnej pamięci papieża Benedykta XV w dn. 10 sierpnia 1915 roku.

Niniejszy dekret jest ważny przez cały listopad. Bez względu na jakiekolwiek przeciwne zarządzenia.

W Rzymie, w siedzibie Penitencjarii Apostolskiej, 22 października 2020 roku, we wspomnienie św. Jana Pawła II.

Mauro Kard. Piacenza

Penitencjarz Większy

Ks. prał. Krzysztof Nykiel

Regens

1. Dziś przeżywamy 65. rocznicę poświęcenia katedry ChrystusaKróla w Katowicach. Nazywamy ją matką wszystkich kościołów archidiecezji. Jest ona miejscem budowania relacji z Bogiem i bliźnimi, budowanialokalnej społeczności. Jej dzieje są ściśle związane z historią Górnego Śląska i losem jego mieszkańców i niejako je odzwierciedlają.

Katedra – wznoszona w okresie międzywojennym ofiarami i pracą wiernych diecezji śląskiej – została w okresie okupacji zawłaszczona i przeznaczona na cele niesakralne. Tak postanowili niemieccy okupanci. W 1945 rokuznalazła się pod nową okupacjąateistycznego komunizmu, który walczył z Bogiem i Kościołem, a ostatecznie z tożsamością narodu.W tamtych czasach politycznie i ideologicznie żonglowano jej projektem, a ówczesny biskup katowicki Stanisław Adamski niejako w ofierzejako tworzywo wznoszenia tej świątyni ofiarował swoje cierpienia i modlitwę, związane z czteroletnim wygnaniem z diecezji oraz ból wywołany zakazem obecności na poświęceniu katedry, w której był nauczycielem. A uczył przede wszystkim hasłem swojej biskupiej posługi, które brzmi: „Christusvincit, Christusregnat, Christusimperat – Chrystus Wodzem, Chrystus Królem, Chrystus Panem”. Dlatego kiedy w 1956roku spełniło się to biskupie zawołanie i Chrystus zwyciężył –polecił na frontonietej katedry umieścić słowa: „Soli Deo Honor et Gloria– Bogu samemu cześć i chwała”.

2. W katedrze Chrystusa Króla nad prezbiterium góruje postaćChrystusa Króla wpisana w okrąg, symbol nieskończoności. Na okręgu – zgodnie z wizją opisaną w Apokalipsie św. Jana Apostoła – umieszczono siedem trąb i siedem pieczęci. To atrybuty Chrystusa – władcy ludzkich dziejów, przychodzącego na końcu czasów, aby sądzić żywych i umarłych.

Dlatego właśnie na tle tego obrazu ewangelia o sądzie ostatecznym, odczytywana w uroczystość Chrystusa Króla, brzmi w tej sakralnej przestrzeni szczególnie przejmująco. To przed Jego trybunałem wszyscy ostatecznie staniemy; wtedy dokona się sąd nad nami i ostatecznie zostanie rozstrzygnięty nasz los. Obyśmy usłyszeli słowa Sędziego: „Pójdźcie błogosławieni Ojca mojego, weźmijcie w posiadanie Królestwo, bo daliście mi jeść, pić, ratowaliście moje życie, spełnialiście po prostu uczynki miłosierdzia!”.

3. Uświadamiamy sobie, że pierwszym nauczycielem w tejkatedrze i na niej zasiadającym był i jestJezus Chrystus– jedyny Odkupiciel człowieka, który powiedział o sobie: „Ja jestem drogą, prawdą i życiem! Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie” (J 14,6).

Uczy niezmiennie i konsekwentnieprawdy Ewangelii i wskazuje na pierwsze i najważniejsze przykazanie, z którego ostatecznie będziemy sądzeni:„Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem… Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego” (Mt 22,35-40).

To z mandatu Jezusa Chrystusa z tej katedry nauczali następcy apostołów, biskupi katowiccy, akatowicka katedra szybko stała się domem modlitwy nie tylkodla Górnoślązaków, ale i dla tysięcy przybyszów, najpierw tych wypędzonych ze wschodnich kresów Rzeczypospolitej i tych, którzy na Górny Śląsk przybyli do pracy. Choć nie byli owymi cudzoziemcami, o których mówi prorok Izajasz, to jednak zostali przyprowadzeni przez Pana do tego domu modlitwy, aby tu włączyli się w składanie Najświętszej Ofiary i w oddawanie czci jedynemu Bogu (por. Iz 56,6-7).

Wszyscy, integrowani mocą sakramentów, stawali się żywymi kamieniami, z których Bóg wznosił żywą świątynię Kościoła katowickiego. Do tego wybranego plemienia, królewskiego kapłaństwa, świętego narodu, ludu Boga i my należymy, aby ogłaszać „dzieła potęgi Tego, który nas wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła” (1 P 2,9).

4. Bracia i Siostry!Kiedy biskup święci katedralny i każdy inny kościół, wypowiadam.in. takie słowa: „Niech tutaj ubodzy znajdują miłosierdzie, uciśnieni prawdziwą wolność, a wszyscy ludzie niech przyoblekają się w godność Twoich dzieci, aż osiągną szczęśliwie radość życia wiecznego w niebieskim Jeruzalem”.

Katedra jest i była miejscem świadczenia wszystkim miłosierdzia. Tu wybrzmiewała Ewangelia pokoju i nadziei w najbardziej ciemnych czasach, katedrabyła miejscem azylu dla zagrożonych. To tu wierni karmili się wolnością,do której wyswobodził nas Chrystus (Ga 5,1) i solidarnością. Tu wybrzmiewało wolne słowo Papieża, duszpasterzy, ludzi kultury i teatru. Tu, kiedy 40 lat temu społeczeństwo z powodu braku żywności stanęło na progu humanitarnej katastrofy,katedrajak dobra matka rozdzielała dary, dzieliła się tym wszystkim, co przez Caritas ofiarowały Kościoły z Europy Zachodniej, a wśród nich tysiące ton mleka w proszku, odżywek dla niemowląt i lekarstw.To tu w stanie wojennym działali prawnicy, aby pomóc wyrzuconym z pracy odzyskiwać pracownicze prawa.To pod skrzydłami pasterzy tej diecezji działał biskupi komitet pomocy więźniom i internowanym oraz ich rodzinom, a mieliśmy ich pod opieką ponad 2,5 tysiąca. To tu – w kaplicy św. Barbary – powstał pierwszy pomnik Dziewięciu spod „Wujka”; popatrzcie na ten monument stojący wkaplicy po lewej stronie i policzcie wychodzące ponad poziom górnicze hełmy. Obchodźcie mury tej katedry i czytajcie tablice umieszczane w przestrzeni wolności katedry, kiedy każda forma pamięci o bohaterach narodu i wydarzeniach w przestrzeni społecznej była zakazana.

Dziś z katedry wyruszają orszaki Trzech Króli i marsze za życiem. To tu każdego roku gromadzą się różne grupy zawodowe, aby dziękować i prosić, aby słuchać Jezusa Chrystusa, Nauczyciela. To tu gromadzą się związkowcy i robotnicy, aby się umocnić w zmaganiach o miłość i sprawiedliwość społeczną! Tu odbywają się dni wspólnoty i ukazywane jest uosobione „Światło ze Śląska”; tu służąc wszystkim (ochronka, klub seniora) króluje Chrystus Król!

Niech więc ta katedrabędzie nadaljak pokorna sykomora, na którą mogą się wspinać współcześni Zacheusze, by zobaczyć Jezusa i doświadczać Jego miłości miłosiernej, by posłuchać Jego uniwersalnej nauki!

Bracia i Siostry!Zachowując w pamięci dzieje tej świątyni, wspólnie chcemy podziękować Bogu za dar naszej katedry, pomnik wiary i historii, która dzięki ofiarom wiernych archidiecezji katowickiej i ich pracy została odnowiona w perspektywie zbliżającego się 100-lecia powstania i istnienia diecezji, archidiecezji katowickiej.

Niech więc nigdy nie zabraknie szacunku i miłości do tego świętego i uświęconego miejsca, niech nie braknie miłości i miłosierdzia wobec wierzących i niewierzących, wobec ludzi dobrej woli i przychodzących pod osłonąkatedralnego mroku Nikodemów po absolutną Prawdę i Sprawiedliwość.

Ta katedra i Kościół pozostaje otwarty dla wszystkich ludzi, bo„Syn Człowieczy przyszedł szukać i zbawić to, co zginęło”( Łk 19,10); dlatego stąd płynie głos wołającegoPana: „Przyjdźcie do Mnie wszyscy”(Mt 11,28)”. Amen.

Drodzy Diecezjanie, Drogie Rodziny,
Bracia i Siostry, Bracia w kapłańskim posługiwaniu!
Bóg w swoim miłosierdziu wychodzi nam zawsze na spotkanie. Niestrudzenie
wzywa każdego z nas do tajemniczego spotkania z Nim na modlitwie (por. KKK 2567).
Jedną z form modlitwy jest błagalna prośba. Przez modlitwę prośby wyrażamy
świadomość naszej relacji z Bogiem oraz wiarę, że to On jest Panem naszego losu i życia.
Mając na uwadze aktualny kontekst, w którym żyjemy, wzywam Was
do modlitwy i postu w intencjach ustania pandemii, a także o pokój i ład społeczny
w naszej Ojczyźnie:

Podobnie jak wiosną tego roku, zapraszam i zachęcam wszystkich do codziennej
modlitwy indywidualnej i w rodzinach. Szczególną porą modlitewnej jedności niech
będzie, począwszy od środy 28 października, codzienna modlitwa różańcowa
w naszych domach o godz. 20.30, zakończona Apelem Jasnogórskim.
Przypominam o możliwości przeżycia niedzielnej Mszy św. za pośrednictwem radia
lub telewizji. Można też korzystać z transmisji internetowych Mszy św. proponowanych
przez poszczególne parafie.
Wychodząc naprzeciw duchowym potrzebom wiernych, archidiecezjalne Radio eM
wprowadza zmiany w codziennej ramówce:
• od poniedziałku do soboty o godz. 18.00 – transmisja Mszy św. z katedry,
w niedzielę – o godz. 12.00;
• ok. godz. 12.00 – modlitwa Anioł Pański,
• codziennie o godz. 15.00 – modlitwa Koronką do Bożego Miłosierdzia;
• codziennie o godz. 20.30 – transmisja modlitwy różańcowej;
• ponadto, od poniedziałku do piątku o godz. 5.30 – modlitwa różańcowa, o godz. 5.50,
6.50, 12.10, 23.10 – Ewangelia z danego dnia z komentarzem oraz o godz. 6.20 –
komentarz do czytania z liturgii Słowa.
Powierzając zaistniałą sytuację Bożej Opatrzności, polecam duszpasterzom podczas
każdej Mszy św. wprowadzenie do modlitwy wiernych stosownego wezwania
o ustanie pandemii, o pokój społeczny, a także śpiew Suplikacji.
Po zakończeniu oktawy Uroczystości Wszystkich Świętych zalecam duszpasterzom
internetową transmisję modlitwy różańcowej o godz. 20.30 z kościołów
parafialnych lub domowych kaplic. Tam gdzie to możliwe, można ją uruchomić
od zaraz.
Raz jeszcze zachęcam do otaczania w parafiach opieką i troską naszych seniorów,
tych „zawsze wiernych”, którzy swoim zaangażowaniem, pracą, modlitwą i ofiarą
wznosili niedawno kościoły w miastach i osiedlach, a kiedy to tylko możliwe wypełniają
je swoją modlitwą i obecnością na Eucharystii, która daje życie i pokój Chrystusa.
Oddając Bożej Opatrzności nasze aktualne intencje i wzywając wstawiennictwa Matki
Bożej Piekarskiej, Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej, życzę wam, Drodzy Bracia
i Siostry, łaski zdrowia oraz pokoju.
Z serca błogosławię

† Wiktor Skworc
Arcybiskup Metropolita
Katowicki

Dzisiaj, kiedy przez nasz kraj przetacza się fala ulicznych protestów, Papież
Franciszek w czasie audiencji ogólnej skierował ważne i znaczące słowa do
Polaków. Przypomniał w nich św. Jana Pawła II, który „zawsze wzywał do
szczególnej miłości wobec słabych i bezbronnych, i do ochrony każdego życia
ludzkiego od poczęcia aż do naturalnej śmierci”. Słowa te wpisują się
w nieustanne wołanie Kościoła o ochronę, także prawną, życia każdego
człowieka, również nienarodzonego, zgodnie z przykazaniem „Nie zabijaj”.
Papież Franciszek prosił dzisiaj Boga, „aby obudził w sercach wszystkich
szacunek dla życia naszych braci, zwłaszcza najsłabszych i bezbronnych, i dał siłę
tym, którzy je przyjmują i troszczą się o nie, także wtedy, gdy wymaga to
heroicznej miłości”. Przykazanie miłości nakłada na nas ważny obowiązek troski,
pomocy i ochrony, której potrzebują matki i rodziny przyjmujące i wychowujące
chore dzieci. Dziękujemy wszystkim wspólnotom i instytucjom, które od lat to
robią i zwracamy się z apelem do parafii, ruchów katolickich i innych organizacji
kościelnych, o podejmowanie konkretnych inicjatyw wychodzących naprzeciw
tym, którzy takiej pomocy, tak indywidualnej, jak i instytucjonalnej, potrzebują
i będą potrzebować. Kościół zawsze będzie opowiadał się za życiem i wspierał
chroniące je inicjatywy.
Z wielkim bólem obserwujemy eskalację napięcia społecznego i agresji.
Niepokojem napawają również wulgarny język, którym posługuje się część
protestujących, niszczenie mienia społecznego, przypadki dewastacji kościołów,
profanacji miejsc świętych czy uniemożliwianie sprawowania w nich liturgii.
Wzywamy wszystkich do podjęcia rzeczowego dialogu społecznego, do
wyrażania poglądów bez użycia przemocy i do poszanowania godności każdego
człowieka. Polityków i wszystkich uczestników debaty społecznej prosimy,
w tym dramatycznej czasie, o dogłębne analizowanie przyczyn zaistniałej
sytuacji i szukanie dróg wyjścia w duchu prawdy i dobra wspólnego, bez
instrumentalizowania spraw wiary i Kościoła.
Dziękujemy duszpasterzom i wszystkim wiernym świeckim, którzy odważnie
stają w obronie swoich kościołów. Nikt nie potrafi lepiej obronić Kościoła
i obiektów sakralnych niż wspólnota wierzących. Dziękujemy także służbom
porządkowym. Kościół chce pozostać otwarty dla wszystkich ludzi, niezależnie
od ich przynależności w życiu społecznym i politycznym.
Przeżywamy jednocześnie bardzo trudny czas obostrzeń związanych
z pandemią koronawirusa. To ogromne wyzwanie dla nas wszystkich. W imię
troski o bezpieczeństwo i zdrowie niezmiennie apelujemy o solidarność
i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa sanitarnego. Wyrażamy wdzięczność
wszystkim służbom medycznym za ich pracę i heroiczne poświęcenie.
Prosimy również wszystkich wierzących o post, jałmużnę i modlitwę o pokój
społeczny, w intencji ochrony życia, zakończenia trwającego kryzysu, a także o
ustanie rozwijającej się pandemii. Przekazujemy tekst modlitwy przygotowanej
na ten czas.
Wszystkim rodakom z serca błogosławimy.

Członkowie Rady Stałej
Konferencji Episkopatu Polski
28 października 2020 roku

Panie Jezu Chryste,
Ty, który jesteś naszym pokojem,
Ty, który zburzyłeś rozdzielający ludzi mur – wrogość,
Ty, który ludzi dalekich czynisz bliskimi,
Ty, który w sobie zadałeś śmierć wrogości!
Prosimy, zadaj śmierć także jakiejkolwiek wrogości w nas!
Daj nam światłe oczy serca, byśmy przestali widzieć w sobie wzajemnie
przeciwników, a zobaczyli współdomowników – w Twoim Domu, a także w tym
domu, który ma na imię Polska;
Nawróć nasze wzajemne myślenie o sobie, i daj nam słowa i czyny na miarę tego
nawrócenia.
Włóż nam w usta – a jeszcze wcześniej w nasze myśli – słowa, które budują, nie
rujnują; leczą, nie zadają rany; pocieszają, nie odbierają nadzieję; niosą pokój,
nie wywołują agresję.
Wskaż nam czyny konkretnej miłości i miłosierdzia, wokół których
odbudujemy naszą wspólnotę. Zwłaszcza w tak trudnej, obecnej chwili
pandemii poprowadź nas do osób chorych i starszych, tych, którzy przebywają
na kwarantannie i tych, którzy opłakują swoich zmarłych. Pomnóż w nas
ofiarność i współczucie.
Uczyń każdego z nas „nowym człowiekiem”, a nastanie pokój!
Modlimy się za wszystkich!
O mądrość i pragnienie dobra wspólnego dla każdego, kto w obecnym sporze
zabiera głos;
Za polityków wszystkich opcji w parlamencie i poza nim.
Za tych, którzy modlą się w kościołach, i za tych, którzy demonstrują.
Za wierzących w Boga, i za tych, którzy wartości prawdy, sprawiedliwości,
dobra i piękna wywodzą z „innych źródeł”;
Również za tych, którzy w tej chwili wcale ich nie szukają.
Ty – rozpoznany czy nierozpoznany – znajdź drogę do każdego z nas, wskaż
nam właściwe drogi ku sobie nawzajem. I skutecznie nas po nich poprowadź.
Amen.

SŁOWO METROPOLITY KATOWICKIEGO DO PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIA
Z OKAZJI ŚWIĘTA ŚW. ŁUKASZA

Drodzy Pracownicy Służby Zdrowia!
Święto patronalne Służby Zdrowia, które obchodzimy 18 października, w sposób
oczywisty kieruje naszą myśl ku lekarzom, co jest o tyle naturalne, że Wasz patron – św.
Łukasz, ewangelista, zgodnie z przekazem tradycji był z zawodu lekarzem. Wszyscy
jednak zdajemy sobie sprawę, że w procesie ratowania zdrowia i życia ludzkiego
uczestniczy cały zespół medyczny, a więc również pielęgniarki i pielęgniarze, położne,
ratownicy medyczni, diagności laboratoryjni, farmaceuci, inni pracownicy szpitali
i przychodni, bez których bardzo często sami lekarze pozostawaliby bezradni. Wszyscy
oni są ważni i mają swoje miejsce w systemie ochrony zdrowia.
Z okazji Waszego święta wszystkim pracownikom Służby Zdrowia przesyłam
szczere podziękowanie i wyrazy uznania. Zadania, których się podejmujecie, są
wyjątkowe i wymagające. Każdego dnia z poświęceniem i oddaniem walczycie o cenny
dar, którym jest ludzkie życie. Udzielacie pomocy w stanach zagrożenia zdrowia
i niesiecie nieocenioną pomoc ludziom w dramatycznych nieraz okolicznościach.
Od kilku miesięcy ponosicie dodatkowy trud, związany z walką z epidemią COVID19. Nie sposób znaleźć słów, aby wyrazić szacunek i wdzięczność za Wasze poświęcenie
oraz związany z poważnym ryzykiem fizyczny i psychiczny wysiłek na rzecz chorych
i cierpiących.
Życzę wiele satysfakcji z wykonywanej pracy szczególnie w tym niełatwym czasie
pandemii Sars-Cov-2. Życzę życzliwości i wdzięczności pacjentów i ich rodzin,
wytrwałości w walce z „niewidzialnym wrogiem” i sił w zajmowaniu się tym dobrem,
którym jest każdy człowiek i jego zdrowa egzystencja.
Chrześcijańska tradycja medyczna czerpała zawsze inspirację z przypowieści
o miłosiernym Samarytaninie i z przykładu samego Chrystusa, który „przeszedł, dobrze
czyniąc i uzdrawiając wszystkich” (Dz 10,38). Trwajcie zatem w wiernej służbie
człowiekowi, „utulajcie” egzystencjalny „płacz ludzkości” zgodnie z wymogami sumienia
i na miarę dostępnych możliwości.
Trudno w przestrzeni aktywności Służby Zdrowia nie wspomnieć kapelanów
szpitalnych, którzy w tych niezwykle trudnych warunkach niosą chorym pocieszenie
i sakramentalne wzmocnienie.
W imieniu wiernych archidiecezji katowickiej i własnym życzę wszystkim
tworzącym Służbę Zdrowia wszelkiego dobra, bezpieczeństwa i wytrwałości oraz wiele
radości z pełnienia tej wyjątkowej służby.
Zapewniam o pamięci w modlitwie. Przyjmijcie dar modlitwy i Mszy św., którą
w niedzielę, 18 października odprawię za całą Służbę Zdrowia, za Wasze Rodziny i za
Waszych podopiecznych.
Wszystkim odważnie ratującym ludzkie życie i poświęcającym się na rzecz
drugiego człowieka z wiarą błogosławię.
Z wyrazami szacunku.

† Wiktor Skworc
ARCYBISKUP METROPOLITA
KATOWICKI

ŻYCZENIA METROPOLITY KATOWICKIEGO
Z OKAZJI DNIA EDUKACJI NARODOWEJ

Szanowni Pracownicy Oświaty!
Rok 2020 wpisuje się w historię ludzkiej rodziny w dramatyczny sposób.
Epidemiczne zagrożenie całkowicie zmieniło nasze życie społeczne, rodzinne
i zawodowe. Jak zauważył papież Franciszek podczas szczególnego nabożeństwa
celebrowanego 27 marca 2020 roku w samotności na pustym placu przed bazyliką św.
Piotra: „myśleliśmy, że zawsze będziemy zdrowi w chorym świecie”. Myśleliśmy, że
mamy wszystko pod kontrolą, że nic nam nie zagraża. Czy tego chcemy, czy nie,
pandemia oczyściła nas z wszechpotęgi działania i myślenia.
„W chorym świecie” musieliśmy i wciąż musimy dostosowywać całe nasze
działanie, w tym nauczanie do nowej i nieprzewidywalnej rzeczywistości. Nie jest to
proste, więc tym większa należy się wam nasza wdzięczność. Słowa uznania kieruję do
wszystkich pracowników oświaty, którzy podejmują trudne wyzwania nauczania
i wychowania młodego pokolenia w tym niespokojnym czasie. Obyśmy wszyscy potrafili
wykorzystać te trudne doświadczenia w celu budowania lepszego świata i przemiany
ludzkich serc.
To wezwanie odnosi się szczególnie do wychowawców i nauczycieli religii, aby
inspirowani duchem papieskiej encykliki „Fratelli tutti” uczyli przyjaźni społecznej, tak
potrzebnej nie tylko w czasie trwającego zagrożenia epidemicznego.
Drodzy Nauczyciele i Wychowawcy!
Dziękujemy za codzienny trud przekazywania wiedzy oraz formowania
oczekiwanych postaw, budowanych na wartościach wzajemnego szacunku i braterstwa.
Zdajemy sobie sprawę z odpowiedzialności, jaka spoczywa na barkach
nauczycieli, którzy kształcą, formują, rozwijają, ale także przygotowują młodego
człowieka do dorosłego życia w społeczeństwie. Dlatego dziękujemy wam za to, że
cierpliwie dzielicie się swoją wiedzą i kompetencjami, że ukazujecie piękno
człowieczeństwa i otaczającego świata.
2
Jak zauważył kilka lat temu papież Franciszek podczas audiencji dla włoskiego
związku nauczycieli katolickich, „nauczanie to nie tylko praca zawodowa, lecz
nawiązywanie relacji, wymagające całkowitego zaangażowania”. Oby to zaangażowanie
i wkład w kształtowanie przyszłych pokoleń było zawsze zauważone i docenione,
zwłaszcza przez rodziców waszych podopiecznych.
Z okazji Dnia Edukacji Narodowej życzę błogosławieństwa Bożego, zdrowia, sił
i odwagi w podejmowaniu wyzwań, jakie niesie dzisiejsza szkoła i edukacja. Życzę
wytrwałości, zawodowych sukcesów oraz satysfakcji z pięknej i trudnej pracy z dziećmi
i młodzieżą.

Zapewniam o pamięci i modlitwie.

† Wiktor Skworc
ARCYBISKUP METROPOLITA
KATOWICKI
Katowice, 14 października 2020

KOMUNIKAT WIKARIUSZA GENERALNEGO
KS. BP. MARKA SZKUDŁY

Bracia i Siostry!
Sytuacja epidemiologiczna w naszym kraju wydaje się coraz bardziej
niepokojąca. Z dnia na dzień zwiększa się liczba nowych zakażeń. Dlatego proszę
duszpasterzy o przypominanie wiernym przed każdą Mszą św. i nabożeństwem
o konieczności przestrzegania podstawowych przepisów i zaleceń sanitarnych, w
tym o obowiązku zakrywania nosa i ust w kościołach i w przestrzeni publicznej
(przed kościołem). Ponadto w świątyniach zachowujemy dystans społeczny
i dezynfekujemy ręce. Celebransom zaleca się dezynfekowanie rąk przed
rozdawaniem Komunii św. i bezpośrednio po nim.

Odnośnie do zalecanej aktualnie formy rozdawania Komunii św. na rękę, która
uznawana jest jako mniej ryzykowna, jeśli chodzi o przenoszenie zakażenia,
przytaczam fragment Komunikatu Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny
Sakramentów KEP z dnia 3 października br.:
„W związku z zapytaniem o publiczne inicjatywy krytyczne wobec Komunii św. na
rękę, przypominamy, że chociaż główną formą przyjmowania Komunii w Polsce jest
Komunia do ust (Wskazania KEP z 2005 r. nr 40), to jednak nie oznacza to, że inne
zatwierdzone przez Kościół formy miałyby być same z siebie niegodne, niewłaściwe,
złe lub grzeszne, jeśli spełnia się warunki stawiane w tej kwestii przez prawo
liturgiczne.

Niewłaściwe i krzywdzące wiernych jest twierdzenie, że przyjmowanie Komunii św.
na rękę, jest brakiem szacunku wobec Najświętszego Sakramentu. Podobnie
niesprawiedliwe jest ukazywanie osób przyjmujących Komunię św. na rękę jako
tych, którzy „winni są Ciała i Krwi Pańskiej”, z założeniem, że czynią to bez
uszanowania, którego domaga się św. Paweł w 1 Liście do Koryntian. Co prawda
Sobór Trydencki używa tego fragmentu na przypomnienie o godnym i pełnym czci
przyjmowaniu Ciała Pańskiego, ale nadaje mu również wymiar duchowy, ukazując
że niegodnym jest przyjmowanie Komunii w grzechu (Dekr. o Euch., sesja 13: 1/A,
r. 7). Dodajmy, że słowo „niegodne” oznacza to, czego się nie godzi czynić,
a tymczasem Kościół w swoim prawie uznaje za „godny” zarówno jeden, jak i drugi
sposób przyjmowania Komunii. Potępiając jeden z godziwych sposobów
przyjmowania Komunii św., wprowadza się nieład i podział w rodzinie Kościoła”.
Modlitwie i pamięci wiernych polecam cała służbę zdrowia i wszystkich chorych,
zwłaszcza na Covid-19. Wśród nich jest także nasz pasterz, arcybiskup Wiktor,
który zgodnie z zaleceniem służb sanitarnych po kwarantannie, przebywa
aktualnie w izolacji.
Zapewnia nas o swojej duchowej bliskości i ponownie zaprasza do wytrwałej
modlitwy różańcowej przez możne wstawiennictwo Matki Bożej Piekarskiej,
Lekarki.

† Marek Szkudło
WIKARIUSZ GENERALNY
Katowice, 10 października 2020

KOMUNIKAT METROPOLITY KATOWICKIEGO

Drodzy Diecezjanie!
W dniu dzisiejszym obchodzimy 106. Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy.
Pamiętajmy w modlitwie o tych wszystkich, których konflikty i kryzysy humanitarne
zmuszają do opuszczania swoich domów i ojczyzny, a w konsekwencji narażają na
niepewność, marginalizację i odrzucenie. W duchu chrześcijańskiej miłości chcemy ich
wspierać także materialnie, do czego zachęca nas często Papież Franciszek. Takiej pomocy
potrzebują dziś szczególnie migranci koczujący w zniszczonych pożarem obozach na greckiej
wyspie Lesbos.

Informuję też, że w niedzielę 4. października zgodnie z prośbą Sekretariatu Stanu
Stolicy Apostolskiej wierni Kościoła w Polsce złożą ofiarę, tradycyjnie zwaną
„świętopietrze”, na rzecz Ojca Świętego, aby materialnie wspomóc Jego apostolską
i charytatywną posługę.
Kolektę polecam ofiarności wiernych archidiecezji katowickiej i równocześnie proszę
o modlitewne wspieranie Piotra naszych czasów, który potrzebuje modlitwy Kościoła i który
o tę modlitwę często nas prosi.

Bracia i Siostry!
W sobotę 10. października 2020 odbędzie się IX Pielgrzymka „Żywego Różańca”
do katowickiej katedry Chrystusa Króla.
Z uwagi na wciąż istniejące zagrożenia epidemiczne do udziału w pielgrzymce
zachęcam głównie tych, którym pozwala na to stan zdrowia. Uczestników już teraz proszę
o przestrzeganie przepisów sanitarnych. O godz. 11.00 wspólnie odmówimy różaniec,
a w południe wraz z duszpasterzami odprawimy Mszę św. w intencji pielgrzymów
i wszystkich róż różańcowych. W pielgrzymce będzie można uczestniczyć również duchowo
poprzez transmisję w archidiecezjalnym radiu eM oraz w Internecie.
Dziękuję zelatorom i członkom róż różańcowych za świadectwo wiary, za wsparcie
okazywane duszpasterzom i za ofiary na potrzeby naszych misjonarzy.
W październiku zachęcam również do codziennej modlitwy różańcowej we
wspólnotach parafialnych. W chwilach prób i doświadczeń różaniec przynosi ocalenie.
W czasie dotkliwych ograniczeń związanych z pandemią, wieczorny różaniec transmitowany
z wielu kościołów archidiecezji dawał nam poczucie wspólnoty, zgromadził na modlitwie
wiele rodzin i umacniał w pokonywaniu trudności. Trwajmy zjednoczeni na modlitwie
i wołajmy o ustanie pandemii. Módlmy się za Kościół, o pokój w Ojczyźnie, za kapłanów
i o nowe powołania do służby Ewangelii i o zachowanie powołań.
Wszystkim uczestnikom niedzielnej Eucharystii udzielam pasterskiego
błogosławieństwa: w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

† Wiktor Skworc
ARCYBISKUP METROPOLITA
KATOWICKI

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim

GŁOS O PRZYSZŁOŚCI GÓRNEGO ŚLĄSKA

Restrukturyzacja górnictwa już od kilku dekad jest elementem górnośląskiej rzeczywistości. Jednak skala i tempo dyskutowanych obecnie projektów są odbieraneprzez wielu mieszkańców Górnego Śląska jakozamiar destrukcji przemysłu węglowego i zamach na śląską tożsamość.W tak skomplikowanej sytuacji społecznej, od której rozwiązania zależąlosy naszego regionu, Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim zabiera głos w kwestii przyszłości Górnego Śląska.

Rada nie rości sobie prawa do oceny czy do wskazywania jednoznacznych rozstrzygnięć o charakterze technicznym. Pragnie jedyniezwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii, odnoszących się do zagadnień gospodarczych, społecznych i kulturowych. Jest to głos podyktowany troską i nadzieją, który nie zamierza ani odwoływać się do resentymentów, ani roszczeniowo domagać się przywilejów. Stanowisko Rady Społecznej to wołanie z Górnego Śląska o dialog i merytoryczną dyskusję nad przyszłymi losami regionu i jego mieszkańców.

+++

Problem, przed którym stoją mieszkańcy Górnego Śląska, to nie tylko kwestia przyszłości przemysłu wydobywczego i energetycznego,rozumianego jako zespół urządzeń o charakterze technicznym, finansowym i organizacyjnym,lecz przede wszystkim przekonanie, że planowane zmianyw niewystarczający sposób łączą się z kompleksową restrukturyzacją całego regionu.Restrukturyzacja górnictwa nie powinna być celem, lecz istotnym narzędziem i okazją do szerszej refleksji nad przyszłością całego Śląska.

Mimo ogromnej skali dotychczasowych reformgórnictwa na Górnym Śląsku można mówić o pozytywnych aspektach rewolucji postindustrialnej, którajuż dokonała się w regionie.Chociaż w ostatnichlatach znaczenie przemysłu wydobywczego systematycznie maleje, to jednocześnie rozwijająsię alternatywne gałęzie przemysłu. To zjawisko widoczne jest również w zmieniającym się krajobrazie górnośląskim, w którym obok szybów kopalń coraz częściej pojawiają się znaki znanych marek europejskich i globalnych, jak również dynamicznych i nowoczesnych firm krajowych.Doświadczenie ostatnich dziesięcioleci wskazuje, że przynajmniej w aspekcie tworzenia nowych, niezbędnych kompetencji mieszkańcy Górnego Śląskakonstruktywnie odczytali i wykorzystali szanse,które niosły przekształcenia.Jednak planowana restrukturyzacja regionu powinna być poprzedzona procesami inwestycyjnymi w nowe technologie, tworzeniem nowoczesnych centrów wzdłuż ciągów komunikacyjnych, wsparciem dla lokalnych inicjatyw,ułatwieniami administracyjnymi, aby ten kapitał ludzkiej przedsiębiorczości nie został zmarnowany, lecz pomnożony.

Dzisiaj Kościół podziela troski przede wszystkimludzi znajdujących w górnictwie i w branżach z nim powiązanych podstawowe źródła utrzymania. Oni zaś obawiają się tego, czego nie znają lub nie rozumieją. Skomplikowane pojęcia z obszaru ekonomii, gospodarki czy biznesu (np. ustabilizowanie rentowności i płynności finansowej przez dostosowanie produkcji do potrzeb rynku, kontynuacja integracji górnictwa z energetyką, zapewnienie pokrycia krajowych potrzeb, inwestycje w dotarcie do nowych złóż, poprawa efektywności wydobycia etc.) nie są kluczem do zrozumienia transformacji, której mieszkańcy Górnego Śląska powinni być podmiotem, a nie przedmiotem.

Każda, nawet najtrudniejsza reforma jest możliwa do przeprowadzenia pod warunkiem społecznej zgody co do jej celów i etapów realizacji. Tego wymagajątakże zasada poszanowania godności człowieka i status obywatela. Pragniemy wskazać, że obecnie skala i czas oddziaływania społecznego planowanych zmian w sektorze górnictwa węgla kamiennego i w całym regionie nie są powszechnie znane.Tymczasem to właśnie trudny do oszacowania koszt koniecznych zmian społecznych jest jedną z tych kwestii, które najbardziej niepokoją mieszkańców Górnego Śląska. Stąd postulat o większą dostępność i przystępność programów dla sektora górnictwa węglowego i dla regionu oraz ich korekt i uaktualnień. Wraz z końcem wydobywania węgla kamiennego, wokół którego przez ostatnie 200 lat zbudowana została tożsamość Górnego Śląska i jego mieszkańców, czeka nas przecież także głęboka przemiana kulturowa, która dotyka tak ważnego dla mieszkańców regionu etosu sumiennej pracy, rzetelności, solidarności i wytrwałości w przeciwnościach oraz umiłowania rodziny i wiary.

Oczywiście ten kod etyczny mieszkańców regionurównież podlega ewolucji, a nieraztakżedestrukcji. Jednak Rada przestrzega przed manipulacją w przestrzeni śląskich wartości, co w medialnych przekazach nie jest niestety rzadkością. Na przykładw środkach masowego komunikowanianadal podtrzymywane sąstereotypowe wyobrażenia mieszkańców Górnego Śląska– górników, chociażmultispecjalizacja stała się już faktem, a kolejne generacje realizują się w przestrzeniach nauki, kultury, sztuki, sportu, informatyki oraz wielu innych zawodów związanych z nowoczesnym przemysłem.

W związku z tym pragniemy zwrócić się do mediów zarówno krajowych, regionalnych, jak i lokalnych, aby informując, rzetelnie wypełniały swoje powinności w tym zakresie i pamiętały o wartości misji społecznej i kulturowej, do której są powołane. Poszerzeniekompetencji pracowników, wspieranie i rozwój czystych technologii węglowych, innowacyjność i poprawa bezpieczeństwa w kopalniach, dywersyfikacja przemysłowego wykorzystania węgla kamiennego, lecz także inicjowanie i prowadzenie debat nad przyszłością Górnego Śląska w Polsce i Europie, propagowanie aktywności w przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego oraz jasne formułowanie wyobrażeń, marzeń i postulatów to tematy do dobrej publicystyki, na które Rada pozwala sobie zwrócić uwagę dziennikarzy i redaktorów.

Warto także podkreślać potencjał edukacyjny śląskich uniwersytetówi szkół wyższych. Kierunki kształcenia są ciągle dostosowywane do wymogów współczesnej gospodarki. Niezależnie od tego śląskie uczelnie wyższe wymagają jeszcze znacznego wsparcia finansowego, porównywalnego do innych ośrodków akademickich w kraju. Taką diagnozę stawiatakże Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego konsultowana niedawno przez Radę Społeczną.

Z wielu względów o charakterze globalnym, krajowym i regionalnym restrukturyzacjaprzemysłu węglowego przez jego wygaszanie wydaje się nieuchronna. Jednak w imię sprawiedliwości, solidarności i zrównoważonego rozwoju proces ten należymocniej połączyć z procesem wsparcia dla gmin górniczych, tak aby miasta powstałe na węglu i dla węgla, jako rekompensatę za ponoszone koszty i straty (także te ekologiczne) otrzymały postindustrialną infrastrukturę do wykorzystania na cele naukowe, edukacyjne, społeczne, kulturalne i komercyjne.

Odpowiedzialne oszacowanie skali, zaplanowanie i przeprowadzenie procesu zmian należy do zadań administracji państwowej jako właściciela sektora węglowego. Jak każdy odpowiedzialny właściciel powinna ona zatroszczyć się nie tylko o pomnażanie dobra mierzonego wartościami ekonomicznymi. Odpowiedzialność ta rozszerza się również na materialne i niematerialne dobra kultury, wytworzone przez wieloletnie funkcjonowanie przemysłu górniczego na terenie Górnego Śląska.

Szczególnym podmiotem tejże odpowiedzialności są ludzie. W tym wymiarze pomnażanie dobra wspólnego polega na zapewnieniu możliwości inwestycji tzw. kapitału ludzkiego, uwolnionego na skutek restrukturyzacji przemysłu węglowego, w taki sposób, aby korzyści dla społeczności dotkniętej tą zmianą były większe niż w przypadku kontynuacji działania tego przemysłu w obecnym kształcie.

Odpowiedzialne zaplanowanie i przeprowadzenie zmian wymaga rzetelnego opracowania i konsekwentnego wcielenia w życie kilku programów: 1) zagospodarowania uwolnionych na skutek restrukturyzacji zasobów z uwzględnieniem niezbędnych kapitałów, inwestycji i kompetencji, 2) przebudowy tych kompetencji, 3)stymulacji służących rozwojowi inwestycji w nowoczesnych sektorach gospodarki na terenie Górnego Śląska z uwzględnieniem walorów regionu i społeczności lokalnej,4)wsparcia dla osób wykazujących trudności lub niezdolnych do podjęcia nowych zadań i nowych ról oraz 5)istotnego wsparcia dla śląskich uczelni wyższych.

Sukces społeczny i ekonomiczny procesu przekształceń na Górnym Śląsku może i powinien stać się stymulatorem rewolucji postindustrialnej w naszym kraju, a jego warunki to:1) upowszechnienie wiedzy o celach i poszczególnych etapach planowanych przekształceń, 2) ich ewolucyjne wprowadzanie w życie (długofalowe rozłożenie realizacji w czasie) oraz 3) konsensus polityczny, gwarantujący kontynuację zaplanowanych zmian, konsekwencjęi właściwe wykorzystanie środków na ich przeprowadzenie.

+++

Rada Społeczna apeluje do rządzących naszym krajem o odpowiedzialne przeprowadzanie procesu zmiany i wyraża nadzieję, że zagrożenia czy konflikty mogą zostać nie tylko zażegnane, ale przekute w szansę przede wszystkim dla tych, którzy dziś najbardziej się obawiają o przyszłość swoją i własnych rodzin.

Apeluje także do parlamentarzystów reprezentujących wielomilionowa rzeszę mieszkańców Górnego Śląska o aktywny udział,w łączności z wyborcami, w procesach legislacyjnych dotyczących przyszłości regionu, a tym samym o roztropne zarządzanie i rozporządzanie procesem nieuchronnej zmiany.

Rada kieruje apel do samorządowców, zwłaszcza gmin i powiatów górniczych, o konsekwentną współpracę w przekształcaniu nieruchomości postindustrialnych na cele stymulujące rozwój lokalny iotwartość na nowe inwestycje, przygotowanie pod nie terenów i ułatwienia dla inwestorów.Konieczna jest równieżwłaściwa polityka senioralna.

Rada Społeczna apeluje także do strony społecznej – do związków zawodowych, by zachowały świadomość, że w świetle katolickiej nauki społecznej ich obowiązkiem jest nie tylko obrona praw pracowniczych, lecz także partycypacja, konstruktywne włączenie się w programy restrukturyzacji i modernizacji.

W perspektywie obchodów 100-lecia powstań śląskich i włączenia w 1922 roku części Górnego Śląska w granice odrodzonej Polski warto pamiętać, że przed wiekiem był tojeden z najnowocześniejszych regionów przemysłowych Europy, bogaty nie tylko w zasoby naturalne, lecz przede wszystkim w ludzi, których wiara, duma, godność, wyobraźnia, kreatywność i etos pracysą do dziś mocnym fundamentem tożsamości kolejnych pokoleń. Pamięć o tym wyznacza nam sposób myślenia i troski o przyszłość Górnego Śląska.

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim

Katowice, 21 września 2020 roku